Ustawa śmieciowa

Od 1 stycznia 2012 roku obowiązuje nowa ustawa o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Zgodnie z ustawą gminy przejmą gospodarowanie śmieciami na ich terenie. Gminy muszą opracować i wprowadzić nowy sposób zarządzania odpadami, wyłonić w przetargu firmy przewożące odpady oraz przeprowadzić akcję informacyjną o nowym systemie gospodarki odpadami dla mieszkańców. Wyżej wymienione zadania gminy muszą wykonać do połowy 2013 roku.

Zgodnie z ustawą do połowy 2012 roku również samorządy wojewódzkie mają czas na zaktualizowanie wojewódzkich planów gospodarki odpadami oraz wskazanie miejsc, gdzie odpady będą przetwarzane (oddawane do recyklingu, sortowane, kompostowane, spalane i składane).

            Na temat nowej ustawy zadąłem kilka pytań inż. Zdzisławowi Mikołajczakowi z Urzędu Miejskiego w Wyszkowie.

Paweł Dąbrowski: Jakie dostrzega Pan zalety i wady nowej ustawy?

Zdzisław Mikołajczyk: Zaletą nowej ustawy jest jednoznaczne ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za gospodarkę odpadami komunalnymi, który ponosi wszelką odpowiedzialność za właściwe funkcjonowanie systemu.

Wadą jest zdecydowanie zbyt krótki okres czasu w jakim gminy zmuszone są stworzyć warunki do właściwego funkcjonowania systemu na swoim terenie.

Nabiera to szczególnego znaczenia w kontekście braku rozporządzeń wykonawczych oraz kar grożących za niewłaściwą realizacje wymagań określonych w ustawie.

P.D.: Jaki wpływ nowa ustawa będzie miała na ceny wywozu śmieci?

Z.M.: Na tym etapie wdrażania rozwiązań ustawy trudno w jednoznaczny sposób określić realne koszty prowadzenia systemu ze względu na brak listy instalacji uprawnionych do zagospodarowania odpadów w poszczególnych regionach, a co z tym związane dokonać kalkulacji kosztów transportu oraz określić ceny odbioru odpadów przez instalacje i warunków jakie odpady musza spełniać (czy istnieje konieczność ich wcześniejszej obróbki). Jednakże należy zwrócić uwagę na fakt, że zmniejszenie liczby podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie stwarza realne ryzyko wzrostu cen.

P.D.: Czy znikną „dzikie wysypiska”?

Z.M.: Liczba „dzikich wysypisk” nie zależy jedynie w prosty sposób od ilości odpadów odbieranych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych przez mieszkańców, ale także od naszego poziomu kultury osobistej. Trudno sobie wyobrazić, że jakiekolwiek zapisy ustawowe w krótkim czasie udaremnią praktykę wyrzucania odpadów na terenach graniczących z trasami samochodowymi, czy na terenach otwartych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że wprowadzenie zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie zniosły zapisów art.34 i powiązanych ustawy o odpadach zgodnie z którymi właściciel nieruchomości odpowiada za odpady pozostające na jego nieruchomości. Gmina nie będzie podmiotem odpowiedzialnym za odpady porzucane na ternach nie stanowiących jej własności lub pozostających poza jej zarządem.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na fakt, że właściciele nieruchomości o charakterze rekreacyjnym nie będą objęci systemem poboru opłat zryczałtowanych z zakresu gospodarki odpadami, a jedynie fakultatywnie przez niektóre gminy w systemie poboru opłat od pojemnika. System ten nie sprawdza się na większości terenów naszego kraju i prowadzi do dalszego pogłębiania patologii w tym zakresie.

P.D.: Czy nowa ustawa może zaszkodzić konkurencji na rynku odbioru odpadów komunalnych?

Z.M.: Znaczne ograniczenie liczby podmiotów świadczących usługi z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi niewątpliwie wpłynie na poziom konkurencji na rynku. Rozwiązanie takie ma swoje wady i zalety. Na rynku pozostaną podmioty najlepiej przystosowane do realizacji zadań określonych w ustawie, co znacząco wpłynie na podniesienie poziomu usług. Jednak zmniejszenie konkurencji między podmiotami spowodowane ich mniejsza liczbą może w konsekwencji prowadzić do podniesienia cen na rynku, co zawsze jest zjawiskiem niekorzystnym z punktu widzenia odbiorcy usługi.

Zaznaczyć jednak należy, że wszelkie rozważania dotyczące faktycznego sposobu realizacji zapisów ustawy są niepełne ze względu na brak aktów wykonawczych oraz prawa miejscowego precyzujących najważniejsze aspekty funkcjonowania nowego systemu.

inż. Zdzisław Mikołajczyk – Naczelnik Wydziału Gospodarki Komunalnej Mieszkalnictwa i Rolnictwa Urzędu Miejskiego w Wyszkowie.